Bardzo proszę o wyjaśnienie sprawy, która budzi liczne kontrowersje i spory. Dawniej, gdy wydawaliśmy książkę związaną z literaturą czy językoznawstwem rosyjskim lub szerzej – wschodniosłowiańskim (książkę – zaznaczmy – pisaną po polsku), stosowaliśmy zapis rosyjskich nazwisk czy tytułów dzieł w transkrypcji lub transliteracji, w zależności od potrzeb. Wszelkie cytaty były przekładane na język polski, a w razie podawania również brzmienia oryginalnego – transkrybowane. Od pewnego czasu autorzy zaczęli się chyba wzorować na książkach wydawanych w Rosji, na Białorusi i Ukrainie – w polskich tekstach i w przypisach stosuje się zapis fragmentów grażdanką. Taki tekst (dotyczący np. motywu śmierci u Tołstoja) staje się niezrozumiały dla kogoś, kto nie zna języka rosyjskiego (choćby twórczość Tołstoja – w tłumaczeniach – znał na pamięć), bo wszelkie przykłady, cytaty ilustrujące jakąś tezę itd. są wydrukowane po rosyjsku. W polskich zdaniach są wtrącenia po rosyjsku, wydrukowane grażdanką, co sprawia okropne wrażenie. Dam przykłady, ale niestety, nie mam czcionki rosyjskiej, wszystko zatem, co autor tekstu pisał grażdanką, zostanie przeze mnie podane wersalikami.
Autor relacjonuje dokładnie przebieg zdarzeń wiążących się z osobą „PIERIEKRASNOGO EKZIEKUTORA” (…) Jak konstatuje autor ARCHIJEREJA, czas nie zmienił rodziny Turkinów, czytamy bowiem, że „u TURKINYCH PO – PRIEŻNIEMU (…) KOTIK IGRAJET…”. W przypisach powstają też dziwaczne sytuacje, gdy jeden przypis drukowany jest grażdanką, drugi po polsku, a w przypadku powtórnego cytowania tego samego autora raz pisze się tamże po polsku, innym razem po rosyjsku. Dotyczy to całości zapisu bibliograficznego w przypisie: w przypadku przytaczania dzieła rosyjskiego również cały „aparat” – s. (strona), nr, t. (tom) itd. – jest drukowany grażdanką. Na domiar złego: w pracach zbiorowych, składających się z artykułów autorów zarówno polskich, jak i rosyjskich (białoruskich, ukraińskich), piszących niezależnie od swej narodowości czasem w języku ojczystym, czasem nie, stosuje się w nagłówkach artykułów zapis imienia i nazwiska autora w zależności od tego, po jakiemu jest napisana jego praca… Bardzo proszę o możliwie „dyrektywne” (jeśli to możliwe) rozstrzygnięcie, czy takie praktyki są dopuszczalne i jak dalece. Przepraszam za tak długie pytanie, ale żałuję, że nie mogę tu więcej okropnych przykładów przytoczyć…

Witam!
Problem dotyczy słowa: czuha (wariantywnej pisowni czuchy), jednak jest on również szerszy.
Odmienimy: czuże, ale czy również: czusze? Słowniki tego nie rozstrzygają, gdyż pod:
a) braha – braże, brasze
b) duha – duże, dudze
c) puha – puże, pudze

Dzień dobry! Chciałabym poprosić o wyjaśnienie etymologii słowa „kontaktron”. W większości języków nazwa pochodzi albo od angielskiego „reed switch” (np. hiszpańskim, francuskim, niemieckim) albo od znaku towarowego Herkon (np. rosyjskim, ukraińskim). Czy słowo zostało zaczerpnięte z innego języka, czy powstało na rodzimym gruncie?

Witam,
mieszkam na Wileńszczyźnie i ostatnio zauważyłam, jak powszechne jest używanie tutaj słowa raniej w sensie 'wcześniej'. Pierwsze słowo stało się na tyle popularne, że po prostu wymazało to drugie. Ewidentnie przyczyną tego jest wpływ języka rosyjskiego. Więc chciałabym zapytać, czy można używać słowa raniej zamiast wcześniej?

Witam bardzo serdecznie!
interesuje mnie etymologia słów: dworowik, domowik, strzyga, licho. Byłabym niezwykle wdzieczna za wszelkie informacje dotyczące pochodzenia tych słów.
Pozdrawiam ciepło

Szanowni Państwo,
mam trzy pytania, ale wszystkie z etymologii, więc mam nadzieję, że mogę je zadać naraz.

• Czy małżeństwo ma cokolwiek wspólnego z małżami?
• Skąd się wzięło niestety?
• Czy kruczek i kruk mają wspólny rodowód?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Dzień dobry,
Moje pytanie dotyczy pisowni instytucji państwowych – wiem, że piszemy je dużą literą, ale czy ta sama zasada obowiązuje przy instytucjach innych państw? Ministerstwo Infrastruktury, ale ukraińskie Ministerstwo Infrastruktury czy ukraińskie ministerstwo infrastruktury?
Dziękuję, pozdrawiam.
J.B.

Moje pytanie dotyczy pochodzenia słowa szukać. Podobieństwo z niemieckim suchen jest oczywiste, ale wraz ze znajomym zastanawialiśmy się też (w ramach praktyk z kuchennej etymologii), czy istnieje związek między tym słowem a rosyjskim iskat.

Szanowni Państwo, jakie jest pochodzenie słowa „tajga”?

Witam!
W jęz. scs. (jak się domyślam również w jęz. ps.) zaimek zwrotny jak również zaimek osobowy 2. os. l. poj. miały w celowniku i miejscowniku formę tebe oraz sebe (przy czym drugie e było szerokie, tzw. jać). Jak wyjaśnić to, że w języku polskim mamy formy tobie i sobie z o zamiast e i brakiem jakiegokolwiek zmiękczenia początkowej spółgłoski? Czy to po prostu polska innowacja pod wpływem formy narzędnika (tobą, sobą)?
Z góry dziękuję za odpowiedź.